جشنواره ملی آئین « امامدر » شیردوشان در اواخر اردیبهشت ماه هر سال طبق سنت دیرینه در کنار بارگاه مطهر امام زاده محمد ملقب به دیباج ، فرزند بلافصل امام جعفر صادق (ع) و درخت اورس سه هزار ساله (کهنسال ترین درخت اورس) برگزار می شود. البته پنجمین دوره جشنواره ملی شیردوشان که امسال برگزار می شود، با اختتامیه جشنواره بازی ها و آواهای اقوام شمال و شمال شرق کشور همزمان شده است.
پنجمین جشنواره ملی شیردوشان و اختتامیه جشنواره آواهای اقوام
جشنواره ملی آئین « امامدر » شیردوشان در اواخر اردیبهشت ماه هر سال طبق سنت دیرینه در کنار بارگاه مطهر امام زاده محمد ملقب به دیباج ، فرزند بلافصل امام جعفر صادق (ع) و درخت اورس سه هزار ساله (کهنسال ترین درخت اورس) برگزار می شود.
عنوان جشنواره: پنجمین جشنواره ملی « امامدَر » آئین شیردوشان و اختتامیه جشنواره بازی ها و آواهای اقوام شمال و شمال شرق کشور
تاریخ برگزاری: جمعه یکم تیرماه ۱۳۹۷
زمان برگزاری: ۹:۳۰ صبح
محل برگزاری : شهر دیباج ، در جوار حرم امامزاده محمد دیباج
در این مراسم دامداران دیباجی حدود ۱۶ هزار راس دام ( گوسفند و بز ) خود را در مدت ده روز و به نوبت می دوشند، این تعداد دام به ۴۰ گله ۴۰۰ راسی می رسد، که به هرگله یک بلوک گفته می شود.
به همراه این آئین، دامداران برای برکت در دام های خود گوسفندانی را در همین مکان قربانی ، که نیمی از گوشت قربانی و شیر های دوشیده شده برای کمک به امامزاده و نیم دیگر را بین فقرا تقسیم می کنند.
از جمله برنامه های این جشنواره را پیاده روی خانوادگی، مسابقه ورزش‌های بومی و محلی ، آیین اجرای آئین شیردوشان می باشد.
برگزاری مسابقه عکاسی و مسابقه بازی‌های بومی محلی، اجرای موسیقی، برپایی غرفه های محصولات صنایع دستی و سوغات دامغان، برگزاری مسابقه غذاهای محلی، دوشیدن شیر گوسفندان در ایام جشنواره و اهدای شیر بین مردم و به خصوص مستمندان، قربانی کردن گوسفندان، تهیه ماست، دوغ، کره، کشک از دیگر برنامه های جشنواره برشمرد.
آئین ملی «امامدَر » شیردوشان
این آئین سنتی هر ساله از ابتدای فصل بهار آغاز می شود و تا پایان این فصل ادامه دارد. این آئین با انجام شیردوشی و قربانی کردن گوسفندان و تقسیم آن بین مستمندان و امامزاده دیباج همراه است. هدف از اجرای آئین سنتی امامدر را شکرگزاری از خداوند متعال بوده و منظور از’ امام’ همان امامزاده و از ‘در’، درگاهی برای شروع فصلی جدید است.
بر اساس این آئین، دامداران با آغاز فصل بهار و پس از علف خور شدن بره و بزغاله ها و به هنگام بردن دامها به کوهستان به سمت بارگاه امامزاده محمد دیباج آمده و اولین شیر دوشی سال را با صلوات مکرر بر محمد و آل محمد آغاز می کنند. هر دامدار پس از اتمام شیردوشی نیمی از شیر گله خود را بین مردم محل خیرات می‌کند تا مستمندان نیز از برکت دام بی بهره نمانند و نیمی دیگر را به متولی امامزاده می سپارد که وی نیز آن را فروخته و برای هزینه های جاری امامزاده به مصرف می رساند.
گزارش تصویری چهارمین جشنواره ملی آیین سنتی امامدر (شیردوشان ) در دیباج دامغان برگزار شد.
در این آیین که با همراهی اهالی صورت می گیرد، یکی از بهترین گوسفندان را انتخاب کرده و قربانی می کنند و این قربانی نیز بر همان منوال به دو نیم تقسیم شده و خیرات می شود. با توجه به اعتقاد مردم دیباج به اجرای این آئین، چنانچه دامداری موفق به اجرای آئین امامدر نشود، گوسفندان در طول سال برای وی درآمد نخواهند داشت و در نتیجه در اواسط سال اقدام به اجرای این آئین می کند.
این آئین دیرینه ریشه در اعتقادات و فرهنگ دامداران دیباجی دارد. آئین امامدَر ( شیر دوشان ) یادگار اجداد و نیکان و نماد شکرگزاری عشایر و دامداران دیباجی است. از سوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در تاریخ چهارم بهمن ماه ۹۱ به شماره ۸۹۰ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
هم چنین درخت اورس به عنوان کهنسال ترین درخت موجود در استان سمنان از سوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
موقعیت جغرافیایی شهر دیباج
امامزاده محمد دیباج فرزند بلافصل امام جعفر صادق(ع) است و بر اساس مطالعات باستان شناسی، این بنا بیش از ۷۵۰ سال قدمت دارد و نشانگر سبقه تاریخی این منطقه است.
دامغان کهن‌ترین و باستانی‌ترین شهر پارتی ایران است. نام قدیم آن ده مغان و صد دروازه بوده است و دارای آثار باستانی فراوانی از جمله مسجد تاریخانه می‌باشد.
دیباج یکی از شهرهای شهرستان دامغان در استان سمنان است و این شهر در ۵۵ کیلومتری شمال شهر دامغان جای دارد.